وکیل چک در مشهد – وکیل خوب چک در مشهد – مشاوره راهکارهای حقوقی درباره چک
موسسه حقوقی مدافعان ارائه دهنده کلیه خدمات وکالت و مشاوره
تمامی پرونده ها وکلیه دعاوی شما عزیزان توسط وکلای دادگستری موسسه اعمال و انجام میشود
تلفن های تماس : (کارشناس حقوق) ۰۹۳۹۲۶۹۶۵۴۶ – ۰۹۱۵۷۵۸۷۴۲۴
تعریف چک
چک به معنی برگهٔ تاریخ‌دار و دارای ارزش مالی است که معمولاً برای خرید در حال و پرداخت در آینده استفاده میشود. صاحب چک پس از نوشتن مبلغ ارزش آن و تاریخ موردنظر برای وصول، چک را امضا میکند. در تاریخ ذکر شده – تاریخ سررسید – فردی که چک را دریافت کرده‌است به بانک مراجعه میکند و مقدار وجه مشخص شده را از حساب جاری فرد صادرکننده دریافت میکند.
چک سند در حکم لازم الاجرا است از اسناد بازرگانی که به موجب آن، صادرکننده چک، پولی را که نزد دیگری دارد تمام یا بخشی را به سود خود یا ثالث مسترد می‌دارد. چک سند عادی تجاری در برخی موارد با رعایت اصول آن قابل صدور اجرائیه‌است. خط و قباله را هم در ایران قدیم چک می‌خواندند (دیوان معزّی) چنین گفته‌اند که سکه نیز از لغت چک، نحت شده‌است. صدور چک اماره مدیون بودن است.
طبق قانون چک در ایران، شخص باید در زمان نوشتن چک به اندازهٔ مبلغ مندرج در آن در حساب خود وجه نقد، اعتبار یا پشتوانهٔ قابل تبدیل به وجه نقد داشته باشد. تفاوت چک با کارت‌های اعتباری هم در همین است.
البته امروزه این قانون معمولاً در مبادلات پولی‌ای که به‌وسیلهٔ چک انجام میشود، رعایت نمی‌گردد و در نتیجه در چند سال اخیر تعداد افرادی که به دلیل چک برگشتی – یعنی چکی که در تاریخ مشخص شده، مقدار وجه وعده داده شده را تأمین نکند – به زندان می‌افتند رو به افزایش گذاشته است.
چک برگشتی یا به‌عبارتی‌دیگر چک بلامحل یا صدور چک بی‌محل، به حالتی گفته‌می‌شود که چکی به شعبهٔ بانک برود و حساب شخصی که چک از او صادر شده، خالی باشد. قوانین صدور چک بلامحل را به عنوان یک جرم محسوب میکند.
بخش عمده‌ای از پرونده‌های قضایی در کشور ایران، به صورت مستقیم و غیرمستقیم مربوط به صدور چک بلامحل و کلاهبرداری است. بر اساس قانون چک، چک باید به صورت نقد صادر شود چرا که قرار است چک همانند اسکناس وسیله پرداخت نقدی باشد. بسیاری از چک‌هایی که صادرکنندگان آن توسط دادگاه به مجازات حبس محکوم میشوند، در واقع چکهای وعده دار و حقوقی هستند.
قسمت سوم از باب چهارم تجارت مشتمل بر هشت ماده به چک اختصاص دارد و قانونی،هم به نام قانون چک مصوب ۱۳۵۵ داریم که درسال ۱۳۷۲ و ۱۳۸۲ مورد اصلاح قرارگرفته است درلایحه قانون تجارت مواد ۷۸۷ تا ۸۳۵ به احکام چک اختصاص یافته است به موجب ماده ۳۱۰ ق.ت(چک نوشته ای است که صادر کننده وجوهی را که درنزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار مینماید) طبق قانون صدور چک اخیر((چک سندی است که به عهده بانکهایی که طبق قانون ایران در داخل کشور دایرشده یا میشوند و شعب انها درخارج از کشور،صادر شده باشد)) به عبارت دیگر از نظر قانون اخیر چک نوشته ای است که محال علیه آن بانک است.
در چک هم اصولا سه شخص دخالت دارند که عبارتند از صادرکننده،دارنده،و محال علیه که دو عنوان صادر کننده و دارنده میتوانند در شخص واحد جمع شوند (وقتی صادر کننده چک را در وجه خودش صادرمیکند) و حسابی که در عمل به عهده آن دربانک،چک صادر میشود حساب جاری است که حسابی قرض الحسنه میباشد یعنی بابت موجودی صاحب حساب، سودی پرداخت نمیشود و به همین دلیل یکی از منابع بزرگ مالی و پولی بانکهاست که ازان استفاده میکنند و دائما در حال گردش است و تنها حسابی که اگر تمام موجودی آن بیرون آورده شود بسته نمیشود و دلیل آن هم حکم ماده ۳۱۰ ق.ت است که میگوید (…….کلا یا بعضا مسترد مینماید).
گفته شد که طبق قانون صدور چک محال علیه چک، بانک است، لازم به ذکر است که مطابق ماده ۳۱۰ ق.ت لازم نیست که محال علیه چک، بانک باشد هر شخصی میتواند باشد یعنی اینکه هر کسی به دیگری اعتماد دارد میتواند پولش را نزد او بسپارد و بعد بان وشته ای بنام چک آن را پس بگیرد و یا اینکه به دیگری واگذار نماید اما مطابق قانون چک، محال علیه حتما باید بانک باشد تا مقررات آن قانون بران حاکم گردد.
بنابراین اگر چکی به عهده حسابی در یک قرض الحسنه یا موسسه اعتباری یا شخص حقوقی دیگر یا شخص حقیقی صادر شود وموجودی نداشته باشد طبق قانون چک قابل تعقیب اجرایی و کیفری نیست اما چک به معنی قانون تجارت میباشد*(به شرط رعایت تمام شرایط شکلی واساسی ان قانون)
صدور چک ذاتا تجاری نیست، برخلاف برات که صدور و معاملات مربوط به آن تجاری است، صدور چک ذاتا عمل تجاری نیست (به تصریح ماده ۳۱۴ ق.ت) مگر اینکه از طرف تجار یا برای امور تجاری صادر شود زیرا امروزه چک صرفا از طرف تجار مورد استفاده قرار نمی گیرد بلکه اغلب اشخاص،دارای حساب جاری و دسته چک میباشد و پرداخت های خود را به وسیله چک انجام میدهند چک بنابه ملاحظاتی به دیگر اسناد تجاری نیز ترجیح دارد مانند اینکه صادرکننده از پرداخت هزینه ی صدور و همچنین واخواست معاف است، چک در داخل کشورها و در سطح جهانی گردش اسکناس را محدود نموده و از خطرات و مضرات آن جلوگیری میکند.
مطلب مرتبط : مهمترین تفاوت های چک و سفته
شرایط صوری و شکلی چک
قانون تجارت درمواد ۳۱۲ تا ۳۱۰به طور مختصر شرایط صوری و شکلی چک را بیان نموده است،بانکها امروزه دسته چکهای چاپی دراختیار مشتریان خود قرار میدهند که شرایط شکلی و مندرجات اجباری ان چاپ شده است و صاحب حساب موقع صدور،محل های سفید را پرمیکند،نکات و شرایطی که اجبارا باید درچک قید شوند عبارتنداز:
۱) دستورپرداخت
از ماده ۳۱۰ ق.ت استنباط میشود که چک باید متضمن دستور پرداخت باشد و بااستفاده از قسمت اخر ماده ۳قانون صدور چک مصوب ۱۳۸۲ که میگوید هرگاه در متن چک شرطی برای پرداخت ذکر شده باشد بانک به ان شرط ترتیب اثر نخواهد داد این دستور باید بدون قید و مشروط باشد.
مبلغ چک میتواند با حروف باشد و یاباارقام،زیرا قانون تجارت تصریحی نسبت به این امر ندارد ولی در عمل مبلغ چک هم به حروف هم به ارقام نوشته میشود.
۲) نام پرداخت کننده
طبق ماده ۳۱۰ ق.ت محال علیه چک هرشخصی میتواند باشد ولی به موجب قانون چک ،فقط برروی بانکها کشیده میشود.عدم قید نام پرداخت کننده در عمل مشکلی ایجاد نمیکند زیرا هر بانکی هنگام چاپ ورقه های چک،نام خود را روی آن قید کند.
۳) مکان یا محل صدور
تعیین محل صدور چک از لحاظ مهلتی که برای ارایه چک برای دریافت وجه ان پیش بینی شده است اهمیت دارد.(ماده ۳۱۵ ق.ت) و باید در کنار تاریخ در بالای چک نوشته شود.
۴) تاریخ صدور چک:
که باید متضمن روز،ماه وسال صدورباشد و نوشتن به حروف وارقام هردومورد قبول است،زیرا قانون تجارت دراین موضوع ساکت است.قید تاریخ صدور هم ازنظر مدنی وهم ازنظر کیفری حایز اهمیت است.چکی که تاریخ نداشته باشد از طرف بانکها پرداخت نمیشود و عدم پرداخت به واسطه عدم ذکر تاریخ موجب مسعولیت صادرکننده چک است.
چک اگر وعده دارباشد (تاریخ صدور مقدم بر تاریخ مندرج دران باشد)طبق ماده ۳۱۳ ق.ت قابل پرداخت است ولی بانکها معمولا از پرداخت چنین چکی خودداری میکند و به دارنده توصیه میکند که به صادرکننده مراجعه وتاریخ را تصحیح کند عدم تصحیح تاریخ از طرف صادرکننده از موارد جلوگیری از پرداخت چک تلقی شده وموجب تعقیب اجرایی وحقوقی است
۵) نام دارنده چک
به موجب ماده ۳۱۲ ق.ت چک ممکن است در وجه حامل یا در وجه شخص معین یا به حواله کرد باشد ،دراین خصوص چند سوال قابل طرح است:
۱_ درصورتیکه نام شخص معینی بدون ذکر حواله کرد صادر شده باشد ایا باظهر نویسی قابل انتقال است؟
برخی از نویسندگان حقوقی چنین چکی را قابل انتقال با ظهرنویسی نمیدانند ولی به نظر میرسد که باتوجه به ماده ۳۱۲ و ۲۴۵ ق.ت چنین چکی قابل ظهرنویسی باشد.
۲_ اگر چکی دروجه حامل صادر شود و دارنده با گذاشتن امضایی در پشت برگ ،آنرا به دیگری انتقال دهد آیا امضا به منزله ظهرنویسی است یاضمانت؟
بعضی از نویسندگان حقوق تجارت بااین استدلال که چون چنین چکی بدون احتیاج به امضا قابل انتقال بوده اگر دارنده پشت انرا امضا کند و به دیگری بدهد امضای او به منزله ضمانت از صادرکننده میدانند ولی به نظر میرسد که چنین امضایی را میتوان به منزله ظهرنویسی محسوب کرد چون هر امضایی که در ظهر سند تجاری (ازجمله چک) باشد.
اگر شرایط لازم برای ظهرنویسی فراهم باشد به منزله ظهرنویسی است و در غیر اینصورت به منزله ضمانت است. و در این مورد چنانچه انتقال دهنده دارنده چک بوده و هنگام انتقال پشت انرا امضا نموده است امضا وی به منزله ظهرنویسی است.
۶) امضا صادرکننده
طبق ماده ۳۱۱ ق.ت چک باید به امضا صادرکننده برسد وصدور چک با مهر جایزنیست(برخلاف برات وسفته)ودلیلش هم شاید این باشد که صادرکننده به مقررات بانکی و همچنین عواقب صدور چک اشنایی و توجه داشته باشد.شرایطی که گفته شد.
شرایط ومندرجات الزامی چک است ولی نکات دیگری راهم میتوان ذکر کرد (مندرجات اختیاری)ولی تاثیری دراعتبار چک ندارد مثلا ذکر اینکه صدور چک بابت چه عملی است(قیدمحل) قید عدم ظهرنویسی،لازم به ذکر است که چک فقط در یک نسخه صادر میشود.
بخش‌های یک چک
بخش‌های زیر در یک برگ چک وجود دارند که بعضی از آنها جاهای خالی تعبیه شده‌ای هستند که باید توسط نویسنده پر شود:
- شمارهٔ مسلسل چک: که شماره‌ای است که هنگام چاپ شدن برای هر برگ چک بطور یگانه و بدون تکرار است و بر روی آن ثبت میشود.
- شمارهٔ حساب جاری: شمارهٔ حساب بانکی‌ای که وجه معین شده از آن حساب پرداخت خواهد شد. این شماره معمولاً به همراه نام صاحب حساب معمولاً روی تمام برگه‌های یک دفترچهٔ چک چاپ یا مُهر میشود.
- تاریخ پرداخت: تاریخی که موعد پرداخت وجه مشخص شده‌است. طبق قانون چک این تاریخ باید به حروف نوشته شود.
- گیرندهٔ چک: نام فردی که میتواند وجه مشخص شده را در تاریخ مشخص شده دریافت کند. معمولاً برای اینکه امکان استفادهٔ چندین باره از یک برگ چک – خرج‌کردن و دست به دست کردن آن – وجود داشته باشد معمولاً از واژهٔ «حامل» یا «آورنده» استفاده میشود. در اینصورت هر شخصی میتواند وجه چک را دریافت کند.
- مبلغ چک: که یک بار به حروف در وسط و یک بار به عدد در پایین برگهٔ چک نوشته میشود.
- امضای صاحب حساب: چک بدون امضای صاحب حساب ارزشی ندارد و قابل پرداخت نیست. بعضاً در بنگاه‌های تجاری که تعدادی از افراد در مسائل مالی آن شریک هستند، حساب‌های جاری به نام دو یا چند فرد گشایش می‌یابد. در این حالت تمام افرادی که در قبال آن حساب “حق امضاً دارند باید چک را امضا نمایند.
وکیل چک در مشهد
موسسه حقوقی مدافعان به دلیل داشتن چندین وکیل متخصص و حرفه ای باعث میشود ابتدا رسیدگی کلی که انجام گرفته باعث میشود بهترین لایحه و بهترین داداخواست و پس از تعیین جلسه رسیدگی بهترین دفاع توسط وکیل متخصص در زمینه پرونده شما انجام گیرد و همین امر باعث خواهد شد پرونده به موفقیت نایل شود.
این روزها که تعداد وکلای دادگستری افزایش یافته است، سوالی که پیش می‌آید این است که در انتخاب وکیل چه معیارهایی را رعایت کنیم؟
نکات مهمی که باید قبل از مراجعه به وکیل به آنها دقت کنید عبارت اند از:
۱- تحقیق کنید زیرا باید ازتوانایی علمی ، شهرت ، تجربه ، حسن اخلاق و حق الوکاله و سایر خصوصیات یک وکیل خوب مطمئن شوید تابتوانید که پرونده ای که گاه سرنوشت زندگی شمارا رغم خواهد زد ، به دستان با کفایت وی بسپاید.
۲- هیچگاه صرفاً به تبلیغاتی که یک وکیل کرده است اکتفا نکنید. تبلیغات تلویزیونی ، اینترنتی و سایر رسانه های گروهی معیار و ملاک مناسبی برای تحقیق نیستند. می توانید به کانون وکلای دادگستری مراجعه کنید و در مورد سابقه وکیلی که قصد انتخاب آن را دارید مطلع شوید.
۳- سن و جنس وکیل (زن یا مرد بودن) ملاک ومعیار مناسبی برای خوب بودن یا بد بودنوکیل نیست . گاهی اوقات یک وکیل تحصیل کرده جوان بسیار می تواند از یک وکیلسالخورده و به ظاهر با تجربه به کار شما بیاید. زن یا مرد بودن وکیل نیز خیلی اهمیت ندارد و ملاک علم ، شهرت وحسن خلق اوست.
۴- کسی که عنوان وکیل و مشاور حقوقی را اخذ می کند علاوه براین که حداقل مدرک کارشناسی رشته حقوق رادارد ، مراحل بسیار سخت کانون وکلا را برای دریافت پروانه گذرانده است.
